แร่ธาตุ แร่ธาตุต่างๆ จะมีอยู่ในอากาศที่ห่อหุ้มโลก อยู่ในดินและละลายอยู่ในน้ำ แร่ธาตุที่สำคัญได้แก่ ออกซิเจน คาร์บอน ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม และแร่ธาตุอื่นๆ เป็นสิ่งจำเป็นที่ทุกชีวิตต้องการในกระบวนการดำรงชีพ แต่สิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดต้องการแร่ธาตุเหล่านี้ในปริมาณที่แตกต่างกัน และระบบนิเวศแต่ละระบบจะมีแร่ธาตุต่างๆ เป็นองค์ประกอบในปริมาณที่แตกต่างกัน 4. ความชื้น ความชื้นในบรรยากาศจะแตกต่างกันไปในแต่ละภูมิภาคของโลกและยังเปลี่ยนแปลงไปตามฤดูกาล ความชื้นมีผลต่อการระเหยของน้ำออกจากร่างกายของสิ่งมีชีวิต ทำให้จำกัดชนิดและการกระจายของสิ่งมีชีวิตในแหล่งที่อยู่ด้วย ในเขตร้อนจะมีความชื้นสูง เนื่องจากมีฝนตกชุกและสม่ำเสมอ และจะมีความอุดมสมบูรณ์ จึงมีความหลากหลายของชนิดและปริมาณของสิ่งมีชีวิตมากกว่าในเขตอบอุ่นหรือเขตหนาว ปัจจัยกำหนดลักษณะของระบบนิเวศ สิ่งมีชีวิตซึ่งเป็นองค์ประกอบหนึ่งในแต่ละระบบนิเวศย่อมเกิดขึ้นหรืออาศัยอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ดังนั้นจึงมีปัจจัยหลายประการที่เป็นสิ่งกำหนดลักษณะของระบบนิเวศ ปัจจัยสำคัญ ได้แก่ 1. อุณหภูมิ เป็นเครื่องกำหนดชนิดของพืชและสัตว์ว่ามีชนิดใดอยู่บ้าง เพราะอุณหภูมิมีอิทธิพล ต่อการเปลี่ยนแปลงของออกซิเจนในน้ำ การเปลี่ยนแปลงรูปพรรณสัณฐานและสรีระวิทยาของสิ่งมีชีวิต การอพยพของสัตว์ การแพร่กระจายของพืชและสัตว์ในพื้นที่ต่าง ๆ และควบคุมชนิดของไข่ และอัตราส่วนเพศในสัตว์บางชนิด 2.
ครูถามนักเรียนว่า สัตว์ชนิดเดียวกันจะมีลักษณะภายนอกเหมือนกันหรือไม่ 3. ครูแจกบัตรภาพสัตว์ชนิดเดียวกันให้นักเรียนแต่ละกลุ่ม (กลุ่มเดิมจากแผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1) ช่วยกันเปรียบเทียบลักษณะภายนอกของสัตว์ ว่ามีความเหมือนกันหรือแตกต่างกันอย่างไร 4. สมาชิกแต่ละกลุ่มนำเสนอผลการเปรียบเทียบลักษณะภายนอกของสัตว์ชนิดเดียวกันหน้าชั้นเรียน เพื่อนกลุ่มอื่นช่วยกันตรวจสอบความถูกต้อง 5. นักเรียนตอบคำถามกระตุ้นความคิด นักเรียนคิดว่า ลูกแมว 3 ตัว ที่เกิดจากพ่อแม่เดียวกัน ต้องมีลักษณะที่เหมือนกันทุกประการหรือไม่ จงอธิบาย ขั้นที่ 5 ตรวจสอบผล ครูตรวจสอบผลนักเรียนจากการทำใบงานที่ 1. 2 และจากการเปรียบเทียบลักษณะภายนอกของสัตว์แต่ละชนิด 7 การวัดและประเมินผล วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ์ ตรวจใบงานที่ ใบงานที่ ร้อยละ 60 ผ่านเกณฑ์ สังเกตพฤติกรรมการทำงานรายบุคคล แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานรายบุคคล ระดับคุณภาพ 2 ผ่านเกณฑ์ สังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม แบบสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม สังเกตการใฝ่เรียนรู้ และมุ่งมั่นในการทำงาน แบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ 8 สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ 8. 1 สื่อการเรียนรู้ 1) บัตรภาพ 2) เพลงช้าง 3) ใบงานที่ 1.
2 การเปลี่ยนแปลงแทนที่ที่เริ่มต้นจากแหล่งน้ำ (Hydric site) เริ่มต้นจากบ่อน้ำ มีการเปลี่ยนแปลงดังนี้ 2. 2. 1 พวกโพรโทซัว สาหร่าย แหน จอก และพวกพืชขนาดเล็กๆ 2. 2 พืชลอยน้ำ หอย ปลาบางชนิด แมลง หนอน และแมลงปอ 2. 3 พืชใต้น้ำ 2. 4 กบและแมลงหลายชนิด พืชทั้งใต้น้ำและเหนือน้ำ 2. 5 ไม้ยืนต้น นก และสัตว์บก 2. 6 สภาพบ่อกลายเป็นพื้นดินที่ไม้ยืนต้นและสัตว์บก ปัจจัยที่ทำให้สังคมสิ่งมีชีวิตขั้นสุดเกิดการเปลี่ยนแปลงจนเสียสมดุล 1. ปัจจัยที่เกิดจากธรรมชาติ ได้แก่ – การเกิดไฟไหม้ป่า – การเกิดน้ำท่วม – ความเข้มของแสงที่เปลี่ยนแปลงไป – ภูเขาไฟระเบิด – แผ่นดินไหว 2.
การวางแผนดำเนินการ เป็นความสามารถในการวางแผนว่าจะใช้กำลังคนในการทำงานอย่างไร จำนวนเท่าไร อุปกรณ์อะไรบ้าง 2. การแบ่งงาน เป็นความสามารถในการแจกแจงงานที่จะทำว่าเป็นงานประเภทใด ต้องใช้เครื่องมือ วัสดุ และอุปกรณ์อะไรบ้าง 3. การบริหารบุคคล เป็นความสามารถในการคัดเลือกคนเข้าทำงานได้เหมาะสมกับงาน สามารถสร้างบรรยากาศในการทำงานและสร้างแรงจูงใจ 4. การบริหารการเงินและวัสดุ เป็นความสามรถในการเตรียมและจัดหา ตลอดจนควบคุม ตรวจสอบงบประมาณและวัสดุที่ได้วางแผนก่อนและหลังปฏิบัติ 5. การผลิต เป็นความสามารถในการปฏิบัติงานตามขั้นตอนที่ได้วางแผนไว้ และมีการควบคุม ตรวจสอบคุณภาพการผลิต 6. การจัดจำหน่ายและบริการ เป็นการอำนวยความสะดวกในการขนส่ง ผลผลิตหรือผลิตภัณฑ์จากผู้ผลิตไปสู่ลูกค้า 7. การแก่ไขปัญหา เกิดจาการตรวจสอบคุณภาพในขั้นตอนการผลิตหรือปฏิบัติงานอย่างมีประสิทธิภาพ การประเมินผลการทำงานงานงานช่าง 1. การประเมินก่อนการดำเนินงาน เป็นการประเมินการวางแผนการทำงานของผู้ปฏิบัติงานว่ามีความรู้ความเข้าใจในการทำงาน ตั้งแต่วัตถุประสงค์ ทรัพยากรที่ใช้ มีความเหมาะสมเพียงพอหรอไม่ 2. การประเมินระหว่างการดำเนินงาน เป็นการประเมินกระบวนการการทำงานของผู้ปฏิบัติงาน ทั้งการทำงานเป็นรายบุคคล และการทำงานกลุ่ม ได้แก่ การวิเคราะห์งาน การปฏิบัติงานตามขั้นตอน 3.
น้ำและความชื้น พืชและสัตว์ มีการถ่ายเทไอน้ำให้กับอากาศอยู่เสมอบริเวณที่อากาศมีความชื้นต่ำ ร่างกายจะมีการถ่ายเทน้ำให้กับอากาศมากขึ้น ส่วนพืชจะมีการถ่ายเทน้ำให้กับอากาศอยู่เสมอระบบนิเวศที่มีความชื้นมากมักจะมีพืชและสัตว์อาศัยอย่างหนาแน่นทำให้มีโอกาสประสานสัมพันธ์ ในการถ่ายทอดวัตถุธาตุและพลังงานให้แก่กันได้มากขึ้น 3. แสงสว่าง มีความสำคัญต่อการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตส่วนใหญ่เป็นแสงสว่างจากดวงอาทิตย์ ซึ่งมีความสำคัญต่อระบบนิเวศ เพราะทำให้การถ่ายเทวัตถุธาตุต่าง ๆ อิทธิพลของแสงสว่างที่มีต่อสิ่งมีชีวิต เช่น คุณภาพแสงมีผลต่อการงอกของเมล็ด ช่วงแสงมีผลต่อการเจริญเติบโตและการสืบพันธุ์ของพืชหลายชนิด ความเข้มแสงมีผลต่อการสังเคราะห์แสง 4. ดิน เป็นที่รวมของธาตุอาหารต่าง ๆ เช่น แคลเซียม ไนเตรท ฟอสฟอรัส และยังเป็น แหล่งปุ๋ยธรรมชาติ คือ เมื่อสิ่งมีชีวิตตายลงก็จะถูกย่อยสลายกลายเป็นฮิวมัส เพิ่มความอุดมสมบูรณ์แก่ดิน ดินที่มีลักษณะความสมบูรณ์หรือมีธาตุอาหารแตกต่างกันย่อมมีผลต่อพืชและสัตว์ที่อาศัยดินนั้นดำรงชีวิตอยู่ในแง่ของชนิด จำนวน การแพร่กระจาย การเจริญเติบโต เช่น บริเวณดินเค็มก็จะมีพืชพวกทนเค็มขึ้นอยู่ 5.